Op Vaderdag 2008 gaf ik het boek met deze titel aan mijn vader. Een boek met heel veel onderwerpen en vragen over zijn jeugd en over de mijne. Elke vraag met ruimte voor een antwoord of een verhaaltje. Mijn vader was geen schrijver, althans dat dacht ik toen. Ik kan mij ook ook niet herinneren dat ik hem ooit een boek heb zien lezen, behalve dan de bijbel natuurlijk.
Mijn papa was blij verrast met het boek en beloofde dat hij zijn best zou doen om er iets in te schrijven. In de weken daarna noemde hij het boek wel eens, maar ja, zo sprak hij “hij was nu eenmaal niet zo’n schrijver”. Het boek verdween uit beeld en ook uit het zicht, tot augustus 2022, een maand na zijn overlijden en veertien jaar nadat ik het hem gegeven had.
Bij het opruimen van het ouderlijk huis kwamen we barstensvol dozen en mappen met tastbare herinneringen tegen, uit onze jeugd en uit een lang vervlogen verleden. Mijn vader heeft ons een nalatenschap bezorgd waarvan we het bestaan niet wisten. En nee, dan bedoel ik geen materiële zaken maar kostbaarheden in de vorm van stapels oude foto’s en handgeschreven brieven en documenten. Ordners vol krantenknipsels, gesorteerd op onderwerpen die voor hem blijkbaar belangrijk waren. Onderwerpen die hij nooit zo met ons besproken had tijdens zijn leven. Mijn vader was zeker geen stil water, maar oh wat had hij diepe gronden, zo ontdekken we nu steeds meer. Het is een schatkamer vol gekoesterde herinneringen.
Dan opeens zomaar, vanuit achterin ver weggestopt in een kast in de woonkamer, komt het boek tevoorschijn dat ik mijn papa toen gegeven heb. Ik hou het boek in beide handen vast en durf het bijna niet open te slaan, niet wetend wat ik kan verwachten. Zou hij er echt in geschreven hebben? Bij het openslaan vind ik eerst de wikkel die destijds om het boek heen zat, die heeft hij ook bewaard. Met kloppend hart sla ik om en zie de eerste bladzijde volgeschreven in zijn zo vertrouwde handschrift. Ik lees de eerste bladzijde met een brok in mijn keel en blader verder en verder terwijl de tranen omhoog komen en beginnen te stromen. Van de 137 bladzijden heeft mijn vader er maar liefst 93 volgeschreven. Antwoorden op de vragen in het boek, antwoorden voor mij met herinneringen aan mijn geboorte, mijn schooltijd, mijn jeugd en mijn verdere leven.
Het is met stip het allerkostbaarste tastbaar geschenk dat hij mij heeft nagelaten. In de dagen erna lees en herlees ik alles wat hij geschreven heeft. Ik heb altijd geweten hoe bepalend de Tweede Wereldoorlog voor hem geweest is. Ik kende zijn verhalen hoe hij als jongen van tien jaar Rotterdam heeft zien branden. Maar ik lees nu pas hoezeer die oorlogsjaren ook bepalend zijn geweest voor zijn hele verdere leven. Ik ben diep onder de indruk.
Bij de vraag “Had jij vroeger een favoriet boek?”, zie ik tot mijn stomme verbazing een heel verhaal staan. Mijn vader die ik nooit een boek heb zien lezen behalve de bijbel blijkt in zijn jeugd een lievelingsboek te hebben gehad dat hij helemaal stuk heeft gelezen, totdat hij het ooit heeft uitgeleend en nooit meer heeft teruggezien. Hij beschrijft de inhoud en heeft de titel dik onderstreept, “Monki’s reis om de wereld.” Ik pak mijn telefoon en googel en ik vind de eerste druk uit 1937, volgens de omschrijving nog in heel goede staat. De prijs is pittig, toch kan ik niet anders dan het boek bestellen nadat ik eindeloos gecheckt heb of dit echt het goede deel is. Het boek arriveert, zorgvuldig ingepakt en in goede staat zoals beloofd. Zoals mijn vader beschreef gaat het over “een aap, door bossen, steden, jungle etc.” Met beschrijvingen en illustraties die heden ten dage absoluut discutabel zouden zijn maar toen nog niet. Liefdevol berg ik het op om er af en toen even in te kijken en te lezen, héél voorzichtig want het boek is bijna net zo oud als mijn papa geworden is.
Ik heb zijn lievelingsboek teruggevonden en koester het zoals hij het als kind heeft gekoesterd en vertelde. Zó blij mee lieve papa!
